YÖRÜKLÜK

Ahmet Dekiş

20-02-2019 12:13

Anadolu Kuzeyin, güneyin, Doğu'nun ve batının eşiği... Uygarlıkların ve beyliklerin mücadele ettiği er meydanı, tarihin defalarca yeniden yazıldığı kahramanlık destanı.
Her yönüyle böylesine zengin coğrafya'nın elbette tarihi ve kültürel zenginliği bir takım yerel lehçelerin farklılığını da beraberinde getirmiştir.
Dilimiz tek Türkçedir! fakat yerel ve ve bölgesel olarak bir çok şive farklılığımız mevcuttur.
Bunların arasında en dikkat çekeni ve bir çok yönüylede bilinmeyeni,Yörük şivesidir. Bir insanın Yörük bir ailenden geldiğini kullanlığı kelimelerden ve şivesinden hemen anlarsınız.
Şimdi sizlere yörüklerin çoğunlukla kullandığı ve bir kısmı unutulmaya yüz tutmuş kelimeleri ve kullandıkları eşyalara verdikleri isimleri aktarmaya çalışacağız.
Helke= kova,
Yanal gabak= yüzünün yanları turuncu boynuzsuz keçi.
Horda= ileride
İlen= Leğen
Garadalak= Bir yere çarpma sonucu morarmış vücudun bir yeri.
Horç(tort)= peynir suyunun kaynartılması sonucu Elde edilen bir tür çökelek.
Kaklık= Dağda yağmur suyunun biriktiği taşlarda oluşan küçük oyuk.
Noddan= Ne iş yapıyorsun.
Heye= Evet
Naal= Nasıl
Naptın= Nasılsın
Nirde = Nerede
Cartlak= yaşlı geçimsiz kadın
Ganere = kavgacı
Gaalamak = Ağız dalaşı
Garapakır= Dışı islenmiş tencere
Hareni= küçük kazan
Musur= hayvanların yemlendiği tekne
Çoran = hayvanların suyuna tat vermek ve hastalıktan korunması amacıyla tuz, kavrulmuş un, defne çekirdeği ve katrandan oluşan karışım.
Bu salan = Her yıl farkkı bir yerde konaklamak veya ekin ekmek.
Değişik= Sırasıyla ve belirli bir süre ile komşu yörüklerle sütleri birleştirmek ( şimdiki sosyetenin altın günü gibi)
Gamaz atmak = kötülemek
Çekişmek = sözlü kavga
Guzluk= oğlak ahırıKörpe = yeni doğan oğlak
Enemek = Keçilerin başka sürülere karıştığı zaman kime ait olduğunu belirten genellikle kulaklara vurulan işaret.
Geriaşşa = aşağı doğru
Geriokarı = yukarı doğru
Göynek = gömlek
Zırnık = azıcık
Gübet = dereler de oluşan küçük göletler
Inlık çınlık = tenha ve sesiz
Ataş = Ateş
Zoba = soba
Çişten = şımarık,
Oba = Başkası
Iradiye= Radyo
Çığırmak = Çağırmak / söylemek
Abayı yakmak = Aşık olmak
-Devam edecek -

DİĞER YAZILARI BİR AĞAÇ 01-01-1970 03:00 Ölmeden önce neler yapabiliriz! 01-01-1970 03:00 ZEVK, ESTETİK VE ŞEHİRLER. 01-01-1970 03:00 BİR SÜRGÜN KASABASI 01-01-1970 03:00 MEVSİMLER GEÇERKEN SON BAHAR 01-01-1970 03:00 MUCİZE VARLIK BAL ARISI 01-01-1970 03:00 SÖZ YANGINI 01-01-1970 03:00 BENİM ADIM BUĞDAY 01-01-1970 03:00 SEVMELİ İNSAN 01-01-1970 03:00 KARMAŞIK DUYGULARA KARŞI KONTROL SAHİBİ OLMAK. 01-01-1970 03:00 ZAMANIN RESMİ 01-01-1970 03:00 ZEVK VE İNSAN 01-01-1970 03:00 MELEKLER VE İNSAN 01-01-1970 03:00 GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE 'KIRKLAR' 01-01-1970 03:00 DEĞİŞEN BESLENME KÜLTÜRÜMÜZ VE GIDALARI SAKLMA TEKNİKERİ. 01-01-1970 03:00 SÖZ YANGINI 01-01-1970 03:00 BENİM ADIM ARDIÇ 01-01-1970 03:00 SEVGİ NEDİR? 01-01-1970 03:00 NE HİSSEDER? 01-01-1970 03:00 SÖZ VERMİŞTİK 01-01-1970 03:00 MUTSUZLUK VE MUTLULUK BİLEŞENLERİ 01-01-1970 03:00 BİR SÜRGÜN KASABASI 01-01-1970 03:00 KAHVENİN SERÜVENİ VE TUZLU KAHVENİN SUBLİMİNAL MESAJI. 01-01-1970 03:00 BİR AŞK HİKAYESİ 01-01-1970 03:00 ZAMANIN RESMİ 01-01-1970 03:00 ACELE ETME SABRET 01-01-1970 03:00 GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE “KIRKLAR” 01-01-1970 03:00 KİMDİR BU RAMAZAN? 01-01-1970 03:00 ZEVK, ESTETİK VE ŞEHİRLER. 01-01-1970 03:00 HAYATIN MUTLULUK VEREN KÜÇÜK NOTLARI 01-01-1970 03:00 SEVMEK 01-01-1970 03:00 BAHARIN SESLERİ 01-01-1970 03:00 SENİN HAYATIN SANA ÖZEL VE SENİN HAYATIN BÖYLE GÜZEL. 01-01-1970 03:00 ŞİMDİ NERGİS/ NERGİZ ZAMANI. 01-01-1970 03:00 SENİN HAYATIN FİLM OLABİLİR Mİ? 01-01-1970 03:00 SİZ HİÇ AĞACA BAKIP BALIK GÖRDÜNÜZ MÜ? 01-01-1970 03:00 HATIRALARIMIZ 01-01-1970 03:00 ÖLMEDEN ÖNCE NELER YAPMALIYIZ ? 01-01-1970 03:00 ZAMAN VE ESKİMEK 01-01-1970 03:00 YOLUMUZ VE YOLDAŞLARIMIZ. 01-01-1970 03:00 KEDİNE DOST OL 01-01-1970 03:00 İKİ BİN YİRMİ BİTERKEN..! 01-01-1970 03:00 KULLAN- ATMA 01-01-1970 03:00 MELEKLER VE İNSAN 01-01-1970 03:00 ANLATMAYA GEREK VAR 01-01-1970 03:00 SERÜVEN 01-01-1970 03:00 DİZİ DİZİ HAYATLAR 01-01-1970 03:00 Ö-LÜM 01-01-1970 03:00 ERKEKLER DE AĞLASIN 01-01-1970 03:00 UNUTTUKLARIMIZ 01-01-1970 03:00 Korona ve İnsanlık 01-01-1970 03:00 ŞEHİT VE ANNE 01-01-1970 03:00 BU BAHAR 01-01-1970 03:00 Sevelim ve sevilelim 01-01-1970 03:00 İnsan Huzur İster 01-01-1970 03:00 Fark edemediklerimiz 01-01-1970 03:00 BUGÜN SON GÜNÜMÜZ OLSAYDI 01-01-1970 03:00 Sahip olmak ve mutlu olmak kavramı 01-01-1970 03:00 ZAMAN VE ESKİMEK 01-01-1970 03:00 BENCİL SEVMELER 01-01-1970 03:00 HAYALLER VE DUALAR 01-01-1970 03:00 MUTSUZLUK VE MUTLULUK BİLEŞENLERİ 01-01-1970 03:00 ~SERÜVEN~ 01-01-1970 03:00 YALNIZ ADAM 01-01-1970 03:00 ACELE ETME SABRET 01-01-1970 03:00 SÖZ VERMİŞTİK 01-01-1970 03:00 MEVSİMLER GİBİ YAŞAMAK VE ÖLMEK 01-01-1970 03:00 MEVSİMLER DÖNERKEN 01-01-1970 03:00 DENİZSEN COŞACAKSIN 01-01-1970 03:00 BEYAZ KAN 01-01-1970 03:00 HAYATA DÜŞEN DAMLALAR 01-01-1970 03:00 FARKINDA MIYIZ 01-01-1970 03:00 YOLLAR VE YOLDAŞLAR 01-01-1970 03:00 ESKİDE BIRAKTIKLARIMIZ 01-01-1970 03:00 HATIRA 01-01-1970 03:00 BİZLER ÇOK İYİ İNSANLARIZ ASLINDA PEKİ NEDEN BÖYLEYİZ? 01-01-1970 03:00 HAYALDEN KALBE DÜŞENLER 01-01-1970 03:00 BENİM ADIM BUĞDAY 01-01-1970 03:00 BUGÜN SON GÜNÜMÜZ OLSAYDI 01-01-1970 03:00 YAŞANTIMIZ, RAHATIMIZ VE YOLCULUĞUMUZ. 01-01-1970 03:00 Fark edemediklerimiz 01-01-1970 03:00 Nasıl geçiyor zaman? 01-01-1970 03:00 RAMAZAN ESİNTİLERİ 01-01-1970 03:00 Mutlu olmak veya mutsuz olmak 01-01-1970 03:00 UNUTTUKLARIMIZ 01-01-1970 03:00 MERHABALARIMIZ VE ELVEDALARIMIZ 01-01-1970 03:00 GÜZELE BAKMAK MI? GÜZEL BAKMAK MI? 01-01-1970 03:00 POZİTİF DÜŞÜNCE VE SEVGİ DİLİ 01-01-1970 03:00 Bir Yörük hikayesi 01-01-1970 03:00 YÖRÜKLÜK 01-01-1970 03:00 Sevgi kainatın hamuru 01-01-1970 03:00 YÖRÜKLÜK 01-01-1970 03:00 YÖRÜKLÜK 01-01-1970 03:00 KİLİM 01-01-1970 03:00 YÖRÜKLÜK 01-01-1970 03:00 Yörüklük 01-01-1970 03:00 YÖRÜKLÜK 01-01-1970 03:00